Op de kade bij het Parlementsgebouw in Boedapest staan 60 paar Schoenen aan de Donau. Het kunstwerk is ontworpen door Can Togay en Gyula Pauer en het is een herinnering aan één van de donkerste periodes uit de twintigste eeuw: de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat gebeurde er precies op deze plek? In dit artikel lees je meer over Hongarije, de Tweede Wereldoorlog en de trieste gebeurtenis die hier plaats vond.
Leestip: Een stedentrip maken naar Boedapest? In deze Ultieme Reisgids vol Historie & Tips lees je alles over de prachtige hoofdstad van Hongarije!
Hongarije en het Regentschap van Miklos Horthy
Na het uiteenvallen van het Habsburgse Rijk in 1918 werd Hongarije in 1920 een zelfstandige staat. De monarchie was nog steeds populair in het land. Echter kwam het niet tot een terugkeer van Keizer Karel I. Mede onder druk van de geallieerden kwam er na het Verdrag van Trianon een regentschap, waarvan Miklos Horthy (1868-1957) de leider werd. Tijdens dit Verdrag van Trianon, getekend op 4 juni 1920 moest Hongarije delen van het land afstaan. Zo kromp het land van 282.000 naar 93.000 km². Horthy had één groot doel voor ogen: het Verdrag ongedaan te maken.
Horthy regeerde over Hongarije met ijzeren hand. Toch kreeg hij het voor elkaar de economie flink te laten draaien. En tijdens de opkomst van Hitler vanaf begin jaren 30 koos hij openlijk de kant van Duitsland en Italië. Zowel Hitler en Mussolini wilden het Verdrag van Trianon herzien. Zo kreeg Hongarije in 1938 Noord-Transsylvanië en Zuid-Slowakije erbij en in 1941 delen van Joegoslavië. Het land groeide tot 172.000 km² en Horthy was immens populair. Toch raakte de regent in onmin met Hitler…
Bron: Sóhivatal at hu.wikipedia, Public domain, via Wikimedia Commons
De Fascistische Pijlkruispartij
Het hoofddoel van Horthy was het Verdrag van Trianon ongedaan te maken. En voor de rest liet hij alles maar gebeuren. Zo werden de premiers onder Horthy steeds fascistischer in aanpak. Ook kregen de Joden steeds meer de schuld van de slechte staat van de economie aan het einde van de jaren 30. Toch weigerde de regent de eis van Hitler om Joden te deporteren naar de kampen en ook verbood hij de Hongaarse Pijlkruispartij. De relatie tussen Duitslan en Hongarije werd er niet beter op.
De Hongaarse Pijlkruisers waren een beweging die in veel opzichten leken op de Nazi’s in Duitsland. Zo bestond hun logo uit een aantal pijlen, wat veel weg had van het hakenkruissymbool van de Nazi’s. Verder waren ze ook antisemitisch en fel gekant tegen andere etnische minderheden in Hongarije. Toch waren ze af en toe ook kritisch op hun ‘zusterpartij’ uit Duitsland. De politicus Ferenc Szálasi (1897-1946) was tijdens de Tweede Wereldoorlog leider van deze partij.
Bron: Unknown author; Yad Vashem, Public domain, via Wikimedia Commons
Jodenvervolging in Hongarije
Toen Nazi-Duitsland steeds meer de oorlog leek te verliezen en Hongarije bang werd van een eventuele aanval van de Sovjet-Unie, maakte Horthy contact met de geallieerden. Hitler had inmiddels genoeg van de wispelturigheid van Horthy en bezette Hongarije. Hoewel de generaal mocht blijven zitten, benoemde Hitler in 1944 Döme Sztójay tot premier. De Pijlkruispartij werd legaal en de jodenvervolging kwam op gang. In ongeveer 2 maanden tijd werden meer dan 400.000 Hongaarse Joden naar Auschwitz vervoerd.
Op 11 oktober 1944 sloot Horthy vrede met de Sovjet-Unie. Hitler liet vervolgens Horthy gevangen nemen en interneerde hem in Beieren. Ferenc Szálasi werd de nieuwe premier van de vazalstaat Hongarije. Hij voerde een totaal schrikbewind in het land. In totaal liet Szálasi nog eens 95.000 Hongaarse Joden deporteren. Of hij vermoorde ze ter plekke in de hoofdstad Boedapest…
Een bezoek brengen aan de Schoenen aan de Donau?
Om van de Joden af te komen werden ze naar de kade van de Donau gebracht. Daar moesten ze hun schoenen uitdoen, waarna ze zonder pardon doodgeschoten werden. Vervolgens dreven de lichamen vanzelf weg in de Donau.
Ter herinnering aan deze trieste gebeurtenis in de geschiedenis van Boedapest werd er besloten 60 paar schoenen te plaatsen. Het is een indrukwekkende plek en zeker een aanrader voor een bezoek aan deze stad. Het bevindt zich op ongeveer 100 meter van het bekende parlementsgebouw van Hongarije.
Plan je reis naar Boedapest!
- Op zoek naar accommodatie? Boek hier je Hotel in Boedapest via Booking.com of je Hostel via Hostelworld.
- Activiteiten? Boek hier leuke Tours & Tickets via GetYourguide.
- Maak een avondcruise over de prachtige Donau.
- Een dagje ontspannen in een Spa? Bestel dan hier je Tickets voor de Széchenyi Spa.
- De stad verkennen per bus? Boek dan hier je Tickets voor de Hop On, Hop Off-bus.
- De Grote Synagoge bezoeken? Bestel dan hier je Entreeticket.
- Vervoer naar Boedapest? Vanaf Utrecht doe je er al gauw 15 uur over om in de hoofdstad van Hongarije te komen. Met het vliegtuig doe je er ongeveer 2 uurtjes over. Boek hier je vliegtickets via Skyscanner. Ga je liever met de trein? Boek dan hier je treintickets via de website van NSInternational.nl.
Heb jij nog meer tips, ideeën of opmerkingen over dit artikel over de Schoenen aan de Donau? Laat dan gerust hieronder een bericht achter!
