Museum 1940-1945 – Ontdek Dordrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog

In een historisch pand aan de Nieuwe Haven 28 in Dordrecht bevindt zich Museum 1940-1945. Dit museum vertelt het verhaal van de stad voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945). Op 10 mei 1940 viel Nazi-Duitsland Nederland binnen en ook Dordrecht ontkwam niet aan de bezetting. Hoe verging het ‘Dordt’ tijdens de oorlog? En hoe zat het met de Jodenvervolging in de stad? In Museum 1940-1945 en dit artikel lees je er meer over…

Leestip: Een stedentrip maken naar Dordrecht? In deze Ultieme Reisgids vol Historie & Tips lees je alles over deze mooie stad in Zuid-Holland!

Wat is Museum 1940-1945?

In juni 1988 opende Z.K.H. Prins Bernhard Museum 1940-1945 in Dordrecht. Doel van het museum is om de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog ‘levendig’ te houden en er vooral een wijze les aan te verbinden voor toekomstige generaties. Naar schatting kwamen meer dan 55 miljoen mensen om het leven door een oorlog die begon op 1 september 1939 met het binnenvallen van Polen door Nazi-Duitsland. Door middel van boeken, documenten, foto’s, geweren, handvuurwapens en uniformen wordt een zo waarheidsgetrouw verhaal verteld over Dordrecht voor en tijdens de oorlog. Over een paar belangrijke gebeurtenissen lees je hier meer over…

Jo Mussert en de inname van Dordrecht

Toen Nazi-Duitsland op 10 mei 1940 Nederland binnenval, was Dordrecht een interessante stad vanwege de ligging tussen Zuid-Holland en Brabant. Toen op 10 mei de eerste Duitse parachutisten rondom de stad landden, was er maar weinig verzet. Een van de militairen die de stad moest verdedigen was Jo Mussert (1880-1940), broer van NSB-voorman Anton Mussert (1894-1946). Jo was tot commandant benoemd en moest de bevelen uitdelen ter verdediging van de stad. Maar al gauw bleek hij niet geschikt te zijn op zijn taak als leidinggevende…

Hij gaf vrijwel geen enkel bevel. En daar was een aanval op de Duitse troepen succesvol leek te worden, wist hij er toch een groot drama van te maken. Nederlandse militairen wantrouwden hem steeds meer. Toen op 13 mei de Duitsers met tanks de binnenstad van Dordrecht binnenreden, trokken de militairen zich terug naar de andere kant van de Merwede. Op 14 mei tekende burgemeester Bleeker de overgave. Mussert was toen al ‘gevlucht’ naar een kantoortje in Sliedrecht. Toen twee Nederlandse militairen hier achter kwamen, zochten ze Mussert op en schoten hem dood wegens hoogverraad. Het hielp natuurlijk ook niet helemaal mee dat hij broer was van Anton Mussert, die maar al te graag samenwerkte met de Duitsers…

De razzia van november 1942

In de jaren die volgden bepaalde de Duitsers het beleid in Nederland. Dit betekende ook dat de Joodse inwoners van Dordrecht steeds meer in een economische en sociale isolatie terecht kwamen. Toen in januari 1942 bij de Wannseeconferentie in Duitsland besloten werd tot de definitieve oplossing voor het Jodenvraagstuk, beter bekend als die Endlösung, werden steeds meer Joden vanuit Dordrecht gedeporteerd naar kampen in o.a. Duitsland en Polen.

Een van de treurigste gebeurtenissen uit de geschiedenis van Dordrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog was de razzia van november 1942. Van 9 november tot 11 november werd een groot deel van de Dordtse Joden opgepakt en gedeporteerd. In totaal overleden er 122 in Auschwitz en 44 in Sobibor, beide in Polen. Net als in veel Nederlandse steden werkte een actief deel van de Nederlanders mee met het opsporen en verklikken van Joodse inwoners. Van de in totaal 290 gedeporteerde Joden kwamen er maar 5 terug…

Het Bombardement op Dordrecht

Omdat de Duitsers tijdens de oorlog zowel vochten tegen de Russen in het oosten en tegen de geallieerden (o.a. Amerika en Engeland) in het westen, verloren ze steeds meer manschappen en grip op het veroverde grondgebied. Op 6 juni 1944 wisten de geallieerden aan land te komen in Frankrijk. Deze dag staat bekend als D-day. Langzamerhand stoomde ze door richting Nederland…

Vanaf oktober 1944 stond Dordrecht in de frontlinie en werd er hevig gevochten. Een van de meest dodelijke gebeurtenissen tijdens deze ‘bevrijding’ was het bombardement van de Royal Air Force (Verenigd Koninkrijk) op het Duitse hoofdkwartier in de stad. Maar het liep een beetje uit de hand. Meer dan 2.000 gebouwen raakte beschadigd en ongeveer 52 mensen kwamen om het leven. Ook op 22 en 28 januari 1945 waren er zware bombardementen. De definitieve bevrijding van Dordrecht vond plaats op 8 mei 1945 en op 11 mei marcheerde het Canadese leger de stad binnen.

Een bezoek brengen aan Museum 1940-1945?

Meer weten over de Tweede Wereldoorlog in Dordrecht? Breng dan zeker een bezoek aan dit kleine, maar interessante museum aan de Nieuwe Haven. Trek ongeveer 1 a 2 uurtjes uit voor een bezoek en ontdek zo meer over deze trieste periode uit de geschiedenis van de stad.

Entree: Een ticket voor het museum kost € 9 euro per persoon. De Museumkaart is hier helaas niet geldig.
Openingstijden: Museum 1940-1945 is geopend op woensdag, vrijdag en zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur.
Website: Museum 1940-1945

Heb jij nog meer tips, ideeën of opmerkingen over dit artikel over Museum 1940-1945? Laat dan gerust hieronder een bericht achter!

Keer terug naar: