Graf van Pol Pot | Doe de Anlong Veng Peace Tour

Wie was Pol Pot, voormalig leider van Cambodja?

Pol Pot (1925-1998), zijn echte naam luidde Saloth Sar, werd geboren in het kleine dorpje Prek Sbauv ten noorden van Phnom Penh. Vanaf 1949 tot 1953 studeerde hij elektrotechniek in Parijs en in 1960 trad hij toe tot de Communistische partij. Samen met zijn handlangers vocht hij in de jaren zestig en begin jaren zeventig een guerrillastrijd tegen de toenmalige regering.

In 1970 werd met behulp van de Amerikanen de Republiek Cambodja uitgeroepen door generaal Lon Nol. Maar de de burgeroorlog ging door en in 1975 verlieten de Amerikanen Vietnam (en ook Cambodja). Het land werd aan haar lot overgelaten en Pol Pot en zijn Rode Khmer kwamen aan de macht.

Hoewel de Cambodjanen in eerste instantie positief stonden tegenover de Rode Khmer veranderde dit al gauw. Op de eerste dag werd Phnom Penh ontruimd. Ze dwongen iedereen om op het platteland te werken, privébezit schafte ze af en vijanden werden zonder pardon vermoord.

De Rode Khmer bleef 4 jaar lang aan de macht en naar schatting kwamen 1 a 2 miljoen mensen om. Dat was bijna een kwart van de 8 miljoen inwoners die in Cambodja leefden. Het land werd in 1979 bevrijd door het Vietnamese Volksleger en Pol Pot vluchtte de jungle in. Onvindbaar voor 20 jaar tot aan zijn dood. 

Praktische informatie voor een bezoek aan de plekken van de Rode Khmer

Hoe regel je een tour naar het Graf van Pol Pot? Het plaatsje Anlong Veng telt ongeveer 10.000 inwoners en ligt 2 uurtjes rijden met de bus vanaf Siem Reap. Het is mogelijk om in Siem Reap een tour te regelen, maar je kunt ook in Anlong Veng een gids op de motorbike regelen. Bij het kruispunt van het dorp staan genoeg mensen die je daarbij kunnen helpen.

Liever op eigen houtje de historische plekken verkennen? Dat is mogelijk, maar de weg naar zijn schuilplaats is in een hele slechte staat. Zijn graf overigens ligt naast de weg naar Thailand en is wel op eigen houtje goed te bereiken. Een gids en motorbike kost tussen de 15 a 20 dollar en de tour zal ongeveer 3 a 4 uurtjes duren. Hieronder vind je een map met de belangrijkste bezienswaardigheden.

De schuilplaats van Pol Pot in de jungle

Van het huis van Pol Pot, waar hij jarenlang verbleef is weinig meer over. Er staat alleen nog een geraamte en zijn contouren aanwezig van een tuin en een omheining. Dit is de plek waar Pol Pot en de Rode Khmer geprobeerd hadden de macht over te nemen van de Vietnamezen. Daarbij kreeg de Rode Khmer de steun van de Verenigde Staten en de Verenigde Naties.

Dat is opmerkelijk te noemen, maar aan het begin van de jaren 80 was nog niet bekend wat er allemaal had plaatsgevonden in Cambodja. Pol Pot en de Rode Khmer wisten het land zo te isoleren dat er maar weinig informatie naar buiten kwam. Ook speelde mee dat de Verenigde Staten en Vietnam tot 1975 een lange oorlog met elkaar hadden uitgevochten en dat de Amerikanen weigerden de Vietnamezen te steunen. Rond 1983 kwamen de gruweldaden van het oude Cambodjaanse regime naar buiten…

In 1997 gaf Pol Pot een eenmalig interview aan de Amerikaanse tv-journalist Nat Thayer, waar hij betoogde dat het voeren van een revolutie het doel was, niet het doden van mensen…

Museum en het huis van Broeder nummer 4, Ta Mok

Het is mogelijk om nog verder de jungle in te gaan en enkele oude huizen van Rode Khmer leden te bezoeken. Echter is hier weinig van over. Een andere interessante plek is het buitenhuis van Ta Mok (1926-2006), broeder nummer vier van de Rode Khmer. In 1999 probeerde hij de grens met Thailand over te steken, toen Cambodjaanse militairen hem vonden en arresteerden. In afwachting van een mogelijk veroordeling overleed hij in 2006 in de gevangenis in Phnom Penh. Ta Mok wordt ook wel de ‘Slager’ genoemd, een bijnaam die hij kreeg vanwege de moord op 30.000 mensen in de provincie Angkor Chey, in het oosten van Cambodja.

In zijn oude buitenverblijf is tegenwoordig het Anlong Veng Peace Center gevestigd met drie foto’s aan de muur. Het is één van de weinige plekken waar je informatie kunt inwinnen over de Rode Khmer.

Het graf van Pol Pot

Pol Pot overleed op 15 april 1998 op 83 jarige leeftijd. Er deden verschillende geruchten de ronde over zijn ‘plotselinge’ dood. Zo ging er een verhaal in omloop dat hij zou zijn vergiftigd, vanwege een verschil in inzicht tussen de belangrijkste leden van de Rode Khmer. Ook was het Cambodjaanse leger in de buurt, misschien dat hij daarom zelf een einde wilde aan zijn leven om niet gearresteerd te hoeven worden. Maar het is logischer om te veronderstellen dat hij is overleden vanwege de ouderdom.

Voor 2 dollar kun je een bezoek aan zijn graf. Is het niet heel bizar om een graf te bezoeken van iemand die meer dan een miljoen doden op zijn geweten heeft? Zeker, al was het mij meer om te doen om te zien wie dit graf zoal bezoekt en in hoeverre hij in dit laatste bolwerk van de Khmer nog geëerd wordt. Maar ik kwam van een koude kermis thuis, want ik was de enige.

Het enige wat er te zien is is een hoopje zand, een paar slingers, een afdakje en een open plek waar je alleen zijn graf kunt vinden.

To kill the grass you must also remove the root

– Pol Pot

Andere bezienswaardigheden van de Rode Khmer

Een aantal andere interessante bezienswaardigheden vind je hieronder:

Rode Khmer Monument: Voordat je de heuvel oprijdt richting de grens met Thailand en het graf van Pol Pot kom je een monument tegen. Deze is opgericht om de mensen van de Rode Khmer te herdenken.

Graf van Ta Mok en Son Sen: Halverwege de de rit naar Anlong Veng bevindt zich bij een tempel het graf van Ta Mok en Son Sen. Van Ta Mok weet je inmiddels wie hij is. Son Sen was minister van Defensie onder het bewind van de Rode Khmer. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor de moord op 100.000 Cambodjanen in 1978 in het oosten van het land. In 1997 liet Pol Pot hem en dertien familieleden vermoorden, omdat hij een coup zou willen plegen om Pol Pot als leider van de Rode Khmer af te zetten. Na de dood van Son Sen gaf Pot de opdracht zijn lichaam meerdere keren te overrijden met een truck.

Het huis van Ta Mok: Aan het kunstmatige meer van Anlong Veng, op loopafstand van het centrum van het dorp bevindt zich het voormalige huis van Ta Mok. Hier kom je meer te weten over de geschiedenis van de Rode Khmer en hoe de leden in deze regio leefden. Het meer waar het aan ligt heet ook wel Ta Mok Lake, omdat hij opdracht gaf het meer aan te leggen.

Meer lezen over Cambodja?

• Anlong Veng Reisgids | Ontdek het laatste Bolwerk van de Rode Khmer
• Preah Vihear Tempel | Bezoek de Conflicttempel van Cambodja
• Siem Reap | De Toegangspoort tot Angkor Wat | Reisgids

Heb jij nog tips, opmerkingen of ideeën over het graf van Pol Pot en de bezienswaardigheden van de Rode Khmer? Laat dan gerust hieronder een bericht achter.